Szwajcarski Pakt Federalny (Bundesbrief) z 1291

Opublikowano przez

Szwajcarski Federalny Pakt (Bundesbrief) z 1291 roku to jeden z kluczowych dokumentów w historii Szwajcarii, uznawany za fundament Konfederacji Szwajcarskiej. Pakt ten został zawarty między trzema wspólnotami: Uri, Schwyz i Unterwalden, tworząc tzw. „Starą Konfederację”. Poniżej przedstawiam najważniejsze zapisy i idee tego dokumentu:

Sojusz na rzecz wspólnej obrony:

  • Trzy wspólnoty zobowiązały się do wzajemnej pomocy w przypadku ataku z zewnątrz lub wewnętrznych konfliktów, które mogłyby zagrozić ich bezpieczeństwu.
  • Celem było zapewnienie pokoju i stabilności w regionie, szczególnie w kontekście nacisków ze strony Habsburgów, którzy próbowali rozszerzyć swoje wpływy.

Zachowanie autonomii:

  • Pakt podkreślał, że każda ze wspólnot zachowuje swoją niezależność i prawa do samorządu, ale jednocześnie zobowiązuje się do współpracy.
  • Wspólnoty odrzucały zewnętrznych sędziów czy arbitrów, chcąc rozwiązywać spory wewnętrznie.

Zakaz prywatnych wojen i przemocy:

  • Dokument zakazywał indywidualnych aktów zemsty i prywatnych wojen między członkami wspólnot, co miało na celu utrzymanie wewnętrznego pokoju.
  • Wprowadzono mechanizmy rozstrzygania sporów, w tym mediację i arbitraż przez lokalnych sędziów.

Wspólna odpowiedzialność za bezpieczeństwo:

  • W przypadku przestępstw, takich jak morderstwa, kradzieże czy podpalenia, wspólnoty zobowiązały się do wspólnego ścigania sprawców i wymierzania sprawiedliwości.
  • Ustalono, że wszyscy członkowie sojuszu będą działać solidarnie, by chronić porządek.

Odrzucenie zewnętrznej dominacji:

  • Pakt wyrażał wolę wspólnot, by nie poddawać się obcym wpływom, szczególnie ze strony Habsburgów, i podkreślał ich prawo do samostanowienia.

Kontekst i znaczenie:

  • Dokument powstał 1 sierpnia 1291 roku (data tradycyjnie uznawana, choć dokładny dzień jest przedmiotem dyskusji historyków) i był reakcją na śmierć cesarza Rudolfa I Habsburga w 1291 roku, co stworzyło okazję do umocnienia niezależności wspólnot alpejskich.
  • Choć Pakt z 1291 roku nie był formalną konstytucją, stał się symbolem jedności i niezależności Szwajcarii, kładąc podwaliny pod rozwój Konfederacji, która do roku 1513 rozrosła się do 13 wspólnot (dzisiejszych kantonów).

Uwagi:

  • Oryginalny tekst Paktu, napisany po łacinie, jest przechowywany w ogólnodostępnym archiwum (Bundesbrief Museum) w miejscowości Schwyz i pozostaje jednym z najcenniejszych dokumentów historycznych Szwajcarii.
  • Pakt nie wspomina o „Szwajcarii” jako takiej – nazwa „Schwyz” stała się później synonimem całej konfederacji.