Historia demokracji bezpośredniej w Szwajcarii

Paleolit – ok. 100 000 p.n.e. – pierwsze ślady osadnictwa ludzkiego (jaskinie, narzędzia).
Neolit (od ok. 5500 p.n.e.) – pojawiają się rolnicze osady nad jeziorami (słynne domy na palach).
Epoka brązu i żelaza – rozwój handlu i kontaktów z innymi regionami Europy. Na terenie dzisiejszej Szwajcarii funkcjonują kultury celtyckie.

Rzymianie podbijają ziemie Helwetów (celtyckie plemię) w 15 r. p.n.e.
Obszar wchodzi w skład rzymskiej prowincji Raetia.
Budowa miast i infrastruktury: Aventicum (dzisiejsze Avenches), Vindonissa, Augusta Raurica.
Rzymianie rozwijają rolnictwo, handel i drogi – wiele struktur przetrwało wieki.

Po upadku Rzymu tereny przechodzą pod wpływ królestwa Burgundów, potem Franków (Merowingowie i Karolingowie).
VIII–IX w. – chrystianizacja regionu, powstają klasztory: np. St. Gallen (zał. ok. 719 r.), które odegrały ogromną rolę w kulturze i piśmiennictwie.
Powstają pierwsze lokalne wspólnoty samorządowe (m.in. wiece wiejskie).

Tereny Szwajcarii są rozbite feudalnie i kontrolowane przez:
- Rodziny arystokratyczne (np. Habsburgowie, Kyburgowie, Zähringen),
- Kościół (opactwa, biskupstwa – np. Bazylea, Lozanna),
- Miasta na prawie niemieckim (np. Zurych, Lucerna, Fryburg).
Rozwój miast, handlu i lokalnych wolności (niektóre społeczności uzyskują prawa miejskie).
1273 r. – Rudolf I Habsburg zostaje królem Niemiec; Habsburgowie umacniają władzę w regionie, co później stanie się impulsem dla zawiązania Konfederacji.
W kantonach górskich (Uri, Schwyz, Unterwalden) rozwijają się tradycje samorządności i wspólnej obrony. To tam najwcześniej wprowadzono zasady wspólnego decydowania. Dużą rolę odgrywały też cechy rzemieślnicze w miastach, które przejęły od wieców zwyczaj publicznego podejmowania decyzji.

Końcówka XIII w.: wzrost napięć między lokalnymi wspólnotami a rosnącą dominacją Habsburgów.
W kantonach górskich (Uri, Schwyz, Unterwalden) rozwijają się tradycje samorządności i wspólnej obrony.
1 sierpnia 1291 r. – przedstawiciele trzech kantonów leśnych podpisują Akt Konfederacyjny (Bundesbrief), uważany za symboliczny początek Konfederacji Szwajcarskiej.

1831–1848 – kantony liberalne (np. Zurych, Lucerna) wprowadzają referenda lokalne.
1848 r. – uchwalenie federalnej konstytucji Szwajcarii; wprowadza demokrację przedstawicielską z niektórymi mechanizmami bezpośrednimi.
1874 r. – reforma konstytucji: wprowadzenie referendum fakultatywnego na poziomie federalnym.
1891 r. – wprowadzenie inicjatywy ludowej, pozwalającej obywatelom na zmiany konstytucyjne.